EVRAK Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı 4. Cilt - Abdurrahman Ceziri 1.0

Belge Dili:

Türkçe

Sayfa Sayısı:

477

DÖRT MEZHEBE GÖRE İSLAM FIKHI #4

Selem Selem'in Tanım! Selem, "esleme" nin ism-i masdarıdır. Esleme'nin hakîki masdarr İslâm'dır. Lügat anlamı, sermâyeyi önceden, peşin vermektir. Lügate göre selem'e selef de denilir. Ancak selem kelimesi, Hicâzlıların lügatinde kullanılmaktadır. Selef kelimesiyse Iraklıların lügatinde yer almaktadır. Şu var ki, "selef" kelimesi "selerrTden daha geneldir. Zîrâ selef, karz anlamında da kullanılmaktadır. Selef iki anlamda kullanılır: 1- Kişinin Ödünç vermesidir. Bunda ödünç veren kişinin ilâhî mükâfattan başka bir yararı yoktur. Ödünç alan kişinin, ileride açıklanacağı gibi, aldığını olduğu gibi geri vermesi gerekir. 2- Kişinin selef akdi esnasındaki piyasadan daha fazla bir fiyatla, belli bir vâdede teslim almak üzere muayyen bir eşyayı satın almak üzere peşinen altın veya gümüş vermesidir. Selef verenin bunda yararı vardır. Bu ikinci şekle selem denir.

3- Selef, eslefe'nin ism-i masdarıdır. Eslefe'nin hakîki masdarı islâf'tır. Aynı zamanda "sellefehü" (ona selef verdi) denilir. Bu fiilin masdarı da "teslîf" şeklindedir. Selem'in fıkıhçilar ıstılahına göre tanımına gelince, mezheblerin buna ilişkin geniş açıklamaları a§ağıya alınmıştır. (1)- Şarifler dediler ki: Selem, zimmette nitelenen bir şeyi selem lâfzıysatmaktır.

Örneğin, "yirmi Mısır cüneyhini, zimmette şöyle şöyle nitele-,yırmı Ölçek buğdayı bir ay sonra teslim almak üzere sana selem olarak mett demek gibi SeIem bey IâfzıyIa yapılırsa, meselâ bir kişi: "Zim-üze nitelenen yirmi ölçek buğdayı, bir ay sonra teslim almak yırmı Mısır cüneyhine bana sat' derse, bunun selem olup olmayacağı lerdi ihtilâf edilmiştir.

Bazıları bunun bey' akdi olduğunu söylemiş de sahih olan bedelin ertelenmesi, satış akdinin yapıldığı meclisten ayrıldıktan sonra teslim alınması, başka bir şeyle değiştirilmesi, taraflara muhayyerlik şartının koşulması gibi şeyler burada da sahih olurlar. Bazıları da derler ki, bu selem akdidir. Çünkü akid, selem anlamında yapılmıştır. Lâfza bakılmaz. Şu halde bunun bedelini başka bir şeyle değiştirmek sahih olmaz. Bedel altın ise onun yerine buğday vermek sahih olmaz.